สเตอรอยด์ มีทั้งประโยชน์และโทษจะเลือกใช้อย่างไร

สเตอรอยด์ มีทั้งประโยชน์และโทษจะเลือกใช้อย่างไร

สเตอรอยด์ มีทั้งประโยชน์และโทษจะเลือกใช้อย่างไร

          หลายคนอาจจะเคยได้รับ หรือจำเป็นต้องใช้ยากลุ่มสเตอรอยด์ เช่น Cortisone, hydrocortisone and prednisone ซึ่งในบางโรคจะ ได้ผลอย่างดีต่อการรักษา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องตื่นจากการแพ้ต่างๆโรค SLE ไปจนกระทั่งหอบหืด แต่อย่างไรก็ตาม ทุกคนก็จะได้รับ ผลข้างเคียงจากการใช้สเตอรอยด์ ดังนั้น หากต้องใช้ยากลุ่มนี้ ควร ปรึกษาแพทย์ เพื่อปรับระดับของยาให้ได้ระดับที่เหมาะสม ในการ ควบคุมอาการของโรคที่เป็น โดยที่ไม่ทำให้เกิดความเสี่ยงจากผล ข้างเคียงของยา
          สารสเตอรอยด์ จะมีผลเช่นเดียวกับฮอร์โมน ที่สร้างจาก ต่อมหมวกไต โดยทำหน้าที่ยับยั้งกระบวนการของการอักเสบใน ร่างกาย ทำให้ลดอาการของข้ออักเสบหรือหอบหืดได้ นอกจากนี้ ยังไม่ไปกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และช่วยลดอาการของ โรคภูมิคุ้มกันของร่างกายได้
 
          ทุกวันนี้ สเตอรอยต์ถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคหลายโรค ไม่ ว่าจะเป็นรูมาตอยด์ SLE หอบหืด ภูมิแพ้ รวมถึงโรคบางโรคที่มี อันตรายถึงชีวิต เช่น โรคที่เกิดจากต่อมหมวกไต สร้างสารนี้เองในร่างกายไม่เพียงพอ นอกจากนี้ยังช่วยในการปลูกถ่ายอวัยวะด้วยการ ใช้สเตอรอยด์มีการใช้หลายทาง ได้แก่ การกิน การสูดหรือการพ่น เข้าจมูก การทาภายนอกที่ผิวหนัง การฉีดเข้าเส้นเลือด และการฉีด เฉพาะที่
          อย่างที่ได้เกริ่นไว้ทุกคนจะได้รับผลข้างเคียงจากการใช้สเตอ-รอยด์ ซึ่งบรรทัดต่อจากนี้ เราจะมาดูกันว่า ผลข้างเคียงของสเตอ-รอยด์มีอะไรบ้าง
 
ผลข้างเคียงของสเตอรอยด์ชนิดรับประทาน
          ความดันในลูกตาสูงขึ้น หรือมีความเสี่ยงต่อการเกิดต้อหิน มี น้ำขังในร่างกายมากขึ้น จึงทาให้เกิดภาวะบวม โดยเฉพาะที่ขา มี ความดันโลหิตสูงขึ้น อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย น้ำหนักเพิ่มขึ้น มี ไขมันสะสมที่ท้อง ที่หน้า และด้านหลังของลำคอมากขึ้น และถ้ากิน แบบต่อเนื่องเป็นเวลานานๆ จะทำให้เกิดต้อกระจก ระดับน้ำตาล ในเลือดสูงขึ้น ทำให้เสี่ยงเป็นเบาหวาน มีความเสี่ยงในการติดเชื้อ มีการสูญเสียแคลเซียม ทำให้มีความเสี่ยงเป็นโรคกระดูกพรุนประจำ เดือนมาไม่สม่ำเสมอ กดการทำงานของต่อมหมวกไต และผิวหนังบาง ทำให้มีรอยช้ำได้ง่าย แผลก็หายช้า
 
ผลข้างเคียงของสเตอรอยด์ชนิดสุดพ้น  ยาบางส่วนจะสะสมอยู่บริเวณช่องปากและคอ โดยไม่สามารถ ไปถึงปอดได้ทั้งหมด จึงทำให้เกิดอาการไอ เสียงแหบ คอแห้ง เจ็บคอ สำหรับวิธีแก้ก็คือ กลั้วคอหรือบ้วนปากด้วยน้ำ หลังจากที่พ่นยาสเตอรอยต์ สักพักอาการเหล่านี้ก็จะลดลง

ผลข้างเคียงของสเตอรอยด์ชนิด ทาภายนอก จะทำให้ผิวหนังบางลงกว่าปกติมีรอยแดง หรือเป็นสิวมากขึ้น

ผลข้างเคียงของสเตอรอยด์ชนิดฉีด อาจทำให้เกิดอาการปวด เสี่ยงต่อการติดเชื้อ เนื้อเยื่อมีการหดตัว และผิวซีดลง โดยทั่วไปแพทย์จะไม่ฉีดเข้าเฉพาะที่ เกินกว่า 3-4 ครั้งต่อปี
 
วิธีลดผลข้างเคียงจากสเตอรอยด์
  • ทดลองใช้ยาในขนาดต่ำๆ หรือใช้ยาเป็นช่วงๆ ภายใต้คำ แนะนำจากแพทย์
  • พยายามหันไปใช้ยาเฉพาะที่แทนการใช้ยากิน เช่น เปลี่ยน ไปใช้ยาพ่นแทนในรายที่เป็นหอบหืด
  • ปรึกษาแพทย์ เพื่อหาทางรักษาวิธีอื่นที่อาจจะช่วยได้ โดย เฉพาะรายที่เป็นโรคเรื้อรังที่ต้องได้รับยาเป็นเวลานาน แต่ในหลาย รายที่มีการลดน้ำหนัก และหมั่นออกกำลังกายอยู่เป็นประจำ ก็จะ ช่วยทำให้การควบคุมโรคต่างๆ ดีขึ้น และการได้รับแคลเซียมหรือ วิตามินดีเสริม ก็จะช่วยป้องกันกระดูกพรุนได้
  • ภายหลังหยุดยา ต้องสังเกตอาการต่างๆ ที่อาจจะเกิดจาก การหยุดยาเร็วเกินไป เช่น อ่อนล้า ปวดเมื่อยตามตัว มึนงงศีรษะ หรือเจ็บป่วยได้ง่าย และหายช้ากว่าปกติต้องประเมินผลดีผลเสียจากการใช้ยา
          ถึงแม้ว่าสเตอรอยต์จะมีผลข้างเคียงมากมาย แต่เราก็ยังจำเป็น ต้องใช้ในการรักษาหลายโรค ทางที่ดีคือ ต้องปรึกษาแพทย์อย่าง ใกล้ชิด ว่าจะปรับยาอย่างไรถึงจะได้ผลดีที่สุดในการควบคุมโรค โดยที่ไม่รับยามากเกินไป จนเกิดความเสี่ยงจากผลข้างเคียงของยา
 
credit Dr. Carebear


 

COPYRIGHT©2024 SIAMPILL ALL RIGHTS RESERVED.