ทองแดงแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย มีประโยชน์อย่างไรและมีอยู่ในอะไรบ้าง

ทองแดงแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย มีประโยชน์อย่างไรและมีอยู่ในอะไรบ้าง

ทองแดง
            ทองแดง (Copper: Cu) เป็นแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการปริมาณน้อยในร่างกายคนมีทองแดงประมาณ 75-150 มิลลิกรัม ส่วนใหญ่อยู่ในตับ สมอง หัวใจ และไต
            ทองแดงมีหน้าที่ช่วยในการเปลี่ยนเหล็กให้เป็นฮีโมโกลบินซึ่งเป็นองค์ประกอบของเม็ดเลือดแดง ทองแดงจะร่วมกับวิตามินซีในการสร้างคอลลาเจนและอีลาสตินซึ่งเป็นส่วนประกอบที่ทำให้เกิดความยืดหยุ่นของผิวหนัง กระตุ้น การสร้างกระดูกอ่อนและเนื้อเยื่อในกระดูก ช่วยในการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ ทำให้แผลหายเร็ว มีส่วนช่วยในการสร้างกรดอะมิโนไทโรซีน เกี่ยวข้องกับโปรตีนสำหรับการเจริญเติบโต ช่วยให้เส้นประสาททำงานตามปกติ ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ลดการอักเสบของข้อ เป็นส่วนของเอนไซม์ไทโรซิเนส (Tyrosinase) ที่เปลี่ยนไทโรซีนไปเป็นเม็ดสีเมลานิน (Melanin) ซึ่งเป็นสีดำของเส้นผมและผิว จึงเกี่ยวข้องกับสีของเส้นผม สีตา และสีผิว เพราะเม็ดสีช่วยในการป้องกันแสงแดด เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาเคมีในการสร้างฮีโมโกลบินของเม็ดเลือดแดง เป็นส่วนประกอบของเอนไซม์บางชนิด เช่น เอนไซม์ที่สร้างพลังงานให้แก่ร่างกาย และยังช่วยให้เหล็กดูดซึมได้ดี

 

            แหล่งอาหารที่พบทองแดงคือ หอยนางรม ตับ เมล็ดทานตะวัน ธัญพืช ปู กุ้ง มะม่วง พรุน หรือแม้แต่การปรุงอาหารด้วยกระทะทองแดงก็จะมีทองแดงปนออกมา และยังพบทองแดงได้ในน้ำประปา โดยมักพบว่าอาหารที่มีเหล็กจะมีทองแดงด้วย ซึ่งโดยส่วนใหญ่ร่างกายมักไม่ขาดทองแดง เพราะในอาหารที่รับประทานแต่ละวันจะได้รับทองแดงถึง 2,000 ไมโครกรัมขึ้นไปอยู่แล้ว
            อาจพบการขาดทองแดงในเด็กที่คลอดก่อนกำหนดที่น้ำหนักต่ำกว่า 1,500 กรัม และเลี้ยงด้วยนมวัวเพียงอย่างเดียว อาการเมื่อขาด โลหิตจาง เหนื่อยง่าย ติดเชื้อง่าย ผมแข็งและขดเป็นเกลียว สีผมและสีผิวจาง การหายใจ ผิดปกติ เป็นแผลที่ผิวหนัง บวมน้ำ กระดูกพรุน ต่อมไทรอยด์ หัวใจ และระบบประสาททำงานผิดปกติ
            ปริมาณที่ร่างกายต้องการในแต่ละวันคือ 1,000 ไมโครกรัม
            ไม่ค่อยพบพิษจากการได้รับเกิน เนื่องจากทองแดงมีการดูดซึมน้อยและขับทิ้งมาก ยกเว้นผู้ที่เป็นโรควิลสัน (Wilson's disease) ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรม จะมีความผิดปกติของการกำจัดทองแดง และได้รับทองแดงในปริมาณสูงมาก ๆ ติดต่อกันนาน ทำให้มีทองแดงคั่งในตับ สมอง และกระจกตา ซึ่งจะมองเห็นเป็นวงแหวนสีน้ำตาลหรือเขียวที่กระจกตา สมองโต ตับโต ทรงตัวไม่ได้ ควบคุมกล้ามเนื้อไม่ได้ ต้องลดอาหารที่มีทองแดงสูงและรับประทาน ยาขับทองแดง เพนนิชิลามีน (Penicillamine)

credit ดร.เริงฤทธิ์ สัปปพันธ์ซีลีเนียม